Kod 95 w prawie jazdy – wszystko, co musisz wiedzieć

Prawo jazdy to dokument, który dla wielu osób dziś ma fundamentalne znaczenie. Jego posiadacze zyskują swobodę przemieszczania się samochodem. Dodatkową zaletą jest możliwość wykorzystania go do celów zawodowych i podjęcia pracy w charakterze kierowcy. Tutaj jednak, poza uprawnieniem do prowadzenia pojazdów, stawiane są dodatkowe wymagania dla osób planujących rozpoczęcie nowej ścieżki kariery.

Szczególne kryteria muszą spełnić przyszli kierowcy samochodów ciężarowych i autobusów. Przed rozpoczęciem pracy powinni ukończyć kurs kwalifikacyjny lub szkolenie okresowe kierowców i uzyskać świadectwo kwalifikacji zawodowej. Jest to standard obowiązujący na terenie całej Unii Europejskiej, więc w celu prawidłowego egzekwowania niniejszych wymagań, konieczne było ustanowienie jednolitych środków potwierdzających posiadane uprawnienia.

Czym jest kod 95?

Skoro podstawowym dokumentem potwierdzającym uprawnienia do kierowania pojazdami jest prawo jazdy to ustawodawca postanowił, że do potwierdzenia uprawnień zawodowych również będzie wykorzystywany właśnie ten blankiet. Jednocześnie forma tego dokumentu podlega ścisłej regulacji, ze względu na umowy międzynarodowe wiążące państwa członkowskie. Dlatego też, żeby nie ingerować we wzór prawa jazdy, wprowadzony został unijny kod 95, który wpisywany jest w rubrykę 12. Potwierdza on, że właściciel dokumentu, posiada świadectwo kwalifikacji zawodowej i spełnia wymagania dla kierowców wykonujących przewozy drogowe pojazdami danej kategorii. Obok niego zapisuje się jego datę ważności, wraz z upływem której konieczne jest odnowienie uprawnień.

W przypadku osób, które nie posiadają prawa jazdy wydanego w kraju Unii Europejskiej, ani też nie spełniają przesłanek do uzyskania takowego, wpis kodu 95 może być dokonany w karcie kwalifikacji kierowcy. W obu przypadkach droga do jego uzyskania jest taka sama.

Kto musi posiadać kod 95?

Obowiązek posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej dotyczy kierowców wykonujących zarobkowy przewóz drogowy pojazdami, do których kierowania wymagane jest posiadanie prawa jazdy jednej z tych kategorii: C1, C, C1+E, C+E, D1, D, D1+E, D+E.

Osoby wykorzystujące do pracy prawo jazdy kat. B, B+E, czy też kierowcy jednośladów są z tego obowiązku zwolnione, zatem kierowcy busów czy taksówek nie muszą przechodzić dodatkowych szkoleń i uzyskiwać wpisu kodu 95 do prawa jazdy. Obejmuje on przede wszystkim kierowców ciężarówek i autobusów.

Jak uzyskać kod 95?

Warunki, jakie powinien spełniać kierowca zawodowy, zanim zostanie zatrudniony u przedsiębiorcy wykonującego przewóz drogowy zostały dokładnie opisane w art. 39a Ustawy o transporcie drogowym. Zgodnie z nimi taka osoba powinna:

• posiadać prawo jazdy odpowiedniej kategorii,
• przejść badanie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowcy,
• przejść badanie psychologiczne potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowcy,
• ukończyć kwalifikację wstępną, kwalifikację wstępną przyspieszoną lub szkolenie okresowe.

Kod 95 jest ściśle powiązany z ostatnim z wymogów, czyli obowiązkiem ukończenia odpowiedniego kursu. Pierwszym krokiem, jaki należy zatem wykonać, jest poddanie się badaniom lekarskim i psychologicznym. Są one podstawą do przystąpienia do szkolenia. Uzyskawszy orzeczenia o braku przeciwwskazań lekarskich i psychologicznych, kandydat na kierowcę zawodowego może założyć w wydziale komunikacji swojego starostwa powiatowego PKZ (profil kierowcy zawodowego), dzięki któremu będzie możliwe zapisanie się na kurs kwalifikacyjny lub szkolenie okresowe.

Termin ważności i odnowienie kodu 95

Wpis kodu 95 ma za zadanie potwierdzić, że posiadacz prawa jazdy spełnia wymogi określone dla kierowców zawodowych. Zachowuje on zatem ważność tak długo, jak ważne jest świadectwo kwalifikacji zawodowej (dokument uzyskiwany po kwalifikacji lub szkoleniu okresowym) oraz badania. Najczęściej jest to 5 lat. Wraz z upływem jego ważności, kierowca powinien zaprzestać wykonywania przewozu drogowego. Żeby zatem móc dalej pracować, należy odnowić ważność uprawnień. W tym celu konieczne jest wykonanie ponownie badań lekarskich i psychologicznych a następnie przystąpienie do szkolenia okresowego – ścieżka jest analogiczna do opisanej wcześniej w artykule.

O ile szkolenie okresowe w celu odświeżenia posiadanej wiedzy należy realizować zawsze raz na 5 lat, badania lekarskie i psychologiczne nie w każdym wypadku będą ważne tyle samo. Kierowcy po 60. roku życia powinni je wykonywać nie rzadziej niż co 30 miesięcy. Oznacza to, że po ukończeniu „sześćdziesiątki” ważność kodu 95, ulegnie skróceniu o połowę, do 2,5 roku. Nie wpływa to jednak na częstotliwość odbywania szkoleń – te nadal należy realizować raz na 5 lat, ale badania już co 30 miesięcy.

Kara za brak kodu 95

Kod 95 w prawie jazdy to nieodłączny atrybut kierowcy zawodowego. Z obowiązku jego posiadania zwolnieni zostali jedynie nieliczni szoferzy, o czym można przeczytać tutaj. Jeżeli, ktoś, pomimo że nie zalicza się do tego grona, wykonuje przewóz drogowy, bez kodu 95, może zostać ukarany mandatem w wysokości 150 zł.

Dużo dotkliwsza kara może zostać nałożona na przedsiębiorcę, który zdecyduje się wysłać w trasę kierowcę, który nie ukończył kwalifikacji lub szkolenia okresowego. Taryfikator, który stanowi załącznik do ustawy, przewiduje grzywnę aż 1500 zł dla firmy, ale to nadal nie koniec. Kolejne 1500 zł może zostać nałożone na zarządzającego transportem. Dlatego też przewoźnicy i inni przedsiębiorcy zatrudniający kierowców, powinni dokładnie weryfikować uprawnienia swoich pracowników i , zgodnie z formalnym obowiązkiem, przypominać o upływie ich terminu ważności oraz kierować na kursy i badania.