Nowe zasady wydawania dokumentów dla kierowców zawodowych

W obliczu dynamicznie zmieniających się przepisów dotyczących transportu drogowego, kierowcy zawodowi muszą być na bieżąco z nowościami w prawodawstwie, które bezpośrednio wpływają na ich codzienną pracę. 24 czerwca 2023 r. weszły w życie istotne zmiany w procesie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami. Nowelizacja przepisów przyniosła szereg udogodnień, zwłaszcza dla kierowców z zagranicy, którzy chcą wymienić swoje prawo jazdy na polskie oraz dla tych, którzy uzyskali kwalifikacje zawodowe poza granicami Polski. W niniejszym artykule przedstawimy szczegółowe informacje na temat nowych zasad, honorowania zagranicznych kwalifikacji, potencjalnych utrudnień oraz procedur związanych z wymianą zagranicznych dokumentów na polskie odpowiedniki. Dzięki tym zmianom proces uzyskiwania i odnawiania uprawnień dla kierowców zawodowych stanie się bardziej przejrzysty i mniej czasochłonny.

Zmiana przepisów dotyczących wydawania uprawnień dla kierowców

Niedawno pisaliśmy o zmianach, jakie miały miejsce w procesie wydawania w Polsce kart kierowcy w związku z wejściem w życie Rozporządzenia w sprawie kart do tachografów cyfrowych. Okazuje się, że nie jest to koniec nowości, jakie rząd przygotował dla kierowców zawodowych w związku z dokumentami, jakich potrzebują do pracy. Od 24 czerwca 2023 r. wchodzi w życie nowelizacja kolejnego rozporządzenia, tym razem w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami. Zmiany obejmą przede wszystkim kierowców z zagranicy, którzy chcą wymienić swoje prawo jazdy na polskie i ubiegających się o odnowienie ważności lub poszerzenie kwalifikacji (kodu 95), którą uzyskali za granicą.

Zagraniczna kwalifikacja będzie honorowana w Polsce

Potwierdzeniem posiadania uprawnień do pracy w charakterze kierowcy zawodowego jest wpis kodu 95 do prawa jazdy lub karty kwalifikacji kierowcy. Otrzymuje się go na podstawie orzeczenia lekarskiego i psychologicznego o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowcy oraz świadectwa kwalifikacji zawodowej po ukończonej kwalifikacji lub szkoleniu okresowym. Od kwietnia 2022 r. informacje te zapisywane są w profilu kierowcy zawodowego. O ile obowiązek szkoleń został wprowadzony na terenie całej Unii Europejskiej, o tyle nie oznaczało to wzajemnego honorowania świadectw kwalifikacji zawodowej, które wydawało się po ukończonym kursie lub zdanym egzaminie. I tak w Polsce, żeby uzyskać wpis kodu 95 do dokumentu należało przedłożyć uzyskane w Rzeczypospolitej świadectwo kwalifikacji zawodowej. By otrzymać w polskim prawie jazdy lub karcie kwalifikacji kierowcy wpis potwierdzający ukończenie szkolenia odbytego za granicą możliwa była jedynie wymiana zagranicznego prawa jazdy lub karty kwalifikacji na polskie odpowiedniki.

Nadchodzące zmiany pozwolą na uznawanie w Polsce świadectw kwalifikacji zawodowej wydanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Dzięki temu osoby, które ukończyły odpowiedni kurs w jednym z tych krajów, będą mogły na jego podstawie ubiegać się o wpis kodu 95 do polskiego prawa jazdy. Umożliwi to także kierowcom, którzy uzyskali prawo jazdy kat. C po 10.09.2009 r. lub kat. D po 10.09.2008 r. i kwalifikację uzyskali np. w Niemczech, przystąpienie do szkolenia okresowego w Polsce. W tym celu będą musieli potwierdzić posiadane uprawnienia przedłożeniem w urzędzie świadectwa kwalifikacji zawodowej wydanego w państwie, w którym zrealizowali kwalifikację, albo prawa jazdy/karty kwalifikacji kierowcy z wpisem kodu 95. Na tych samych warunkach możliwe będzie przystąpienie do kursu kwalifikacji wstępnej uzupełniającej lub kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej.

Możliwe utrudnienia

Powyższe zmiany będą dostępne jedynie dla osób, które planują wymienić prawo jazdy na Polskie. W przypadku kierowców, którzy będą ubiegać się o kartę kwalifikacji kierowcy, zachowane zostaną dotychczasowe reguły postępowania.

Co więcej, starosta powiatowy przed wydaniem nowego prawa jazdy lub profilu kierowcy zawodowego powinien sprawdzić informacje zawarte w zagranicznym świadectwie kwalifikacji zawodowej, karcie kwalifikacji kierowcy lub prawie jazdy. W tym celu zwraca się on do organu, który wydał dany dokument. Cała procedura może zatem powodować opóźnienia związane z wyrabianiem nowego prawa jazdy czy wydawaniem PKZ, co warto uwzględnić przy planowanej wymianie dokumentów.

Wymiana zagranicznego prawa jazdy

Druga zmiana, jaka zostanie wprowadzona w rozporządzeniu, dotyczy wymiany zagranicznego prawa jazdy, które zostało wydane poza Unią Europejską, na polskie. Każdorazowo wymaga ona od organu wymieniającego potwierdzenia u podmiotu wydającego poprzednie prawo jazdy danych zawartych w dokumencie. Dotychczas starostwo musiało skontaktować się z zagranicznym urzędem lub przedstawicielstwem dyplomatycznym, co było dość czasochłonne z perspektywy oczekującego kierowcy. Od 24 czerwca powstanie możliwość sprawdzenia danych poprzez portal państwa, które wydało aktualnie posiadane przez kierowcę prawo jazdy, pod warunkiem, że administracja tego państwa poinformuje o możliwości weryfikacji danych następującej w ten sposób. Dodatkowo dopuszczone zostanie, żeby to osoba wnioskująca o wymianę prawa jazdy przedłożyła niezbędne potwierdzenie. Nie została jednak dokładnie określona jego forma, więc zainteresowani powinni wcześniej upewnić się w urzędzie, w jaki sposób mogą przedstawić taki dowód.

Wymiana prawa jazdy okazywała się szczególnie problematyczna w ostatnim okresie dla kierowców z Ukrainy. Wynikało to z trudności z weryfikacją danych, przez co czasami musieli oni oczekiwać kilka miesięcy, zanim udało im się wymienić prawo jazdy lub uzyskać w Polsce uprawnienia na nowe kategorie. Na mocy wprowadzanych zmian będą oni mogli otrzymać nowy dokument bez konieczności potwierdzenia informacji. Do rozporządzenia zostanie bowiem dodany zapis zwalniający z obowiązku weryfikacji danych w przypadku osób, które posiadają prawo jazdy wydane w państwie na terenie, którego toczy się konflikt zbrojny. W tym celu wystarczy, że przedstawią w urzędzie dowód potwierdzający fakt, że na terytorium Polski pracują lub wykonują działalność w charakterze kierowcy.