Do czerwca kierowcy z Ukrainy, Białorusi i wielu innych krajów muszą wymienić prawo jazdy na polskie

Do czerwca kierowcy z Ukrainy, Białorusi i wielu innych krajów muszą wymienić prawo jazdy na polskie. Sprawdź, czy ciebie też obejmą zmiany w przepisach. 

Nowelizacja Ustawy Prawo o ruchu drogowym

Podpisana 16 czerwca 2023 r. Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1123 z późn. zm.). wprowadziła wiele istotnych zmian w przepisach. Między innymi zniosła obowiązek uiszczania opłaty ewidencyjnej, którą należało wnieść m.in. przy okazji wydania nowego prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego, ale też przy wielu innych czynnościach uregulowanych w prawie o ruchu drogowym i ustawie o kierujących pojazdami.  

Ponadto zaostrzone zostały wymagania w stosunku do przedsiębiorców zajmujących się pośrednictwem przy tzw. przewozach „na aplikację”, którzy zobowiązani zostali do wnikliwej weryfikacji zatrudnianych kierowców. Wprowadzono również nowe i podniesiono obowiązujące dla nich kary za nieprzestrzeganie przepisów. 

Pomimo że od podpisania ustawy minęło już trochę czasu, przewidziane w jej treści zmiany nie zostały jeszcze wprowadzone w całości. W czerwcu 2024 r. wejdzie w życie jedna z najważniejszych nowości, która może bardzo poważnie wpłynąć na wiele osób na co dzień żyjących i pracujących w Polsce a nie posiadających polskiego prawa jazdy. Do 17 czerwca kierowcy korzystający z zagranicznych praw jazdy będą zobowiązani do wymiany go na polskie.  

Kiedy należy wymienić zagraniczne prawo jazdy na polskie? 

Zapoznawszy się z nadchodzącymi zmianami, może nasunąć się refleksja, że to przecież nic nowego. Dziś także po pewnym czasie osoby mieszkające w Polsce a posługujące się zagranicznym prawem jazdy, muszą je wymienić na krajowy odpowiednik. Ustawa o kierujących pojazdami uznaje w artykule 5., że posiadacze dokumentów wydanych zgodnie ze wzorem określonym w wiedeńskiej konwencji o ruchu drogowym mogą na ich podstawie poruszać się samochodem po Polsce. Zastrzega jednak, że takowe uprawnienia zachowują ważność przez 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu w naszym kraju. Znakiem tego po upływie wskazanego okresu, zagraniczne prawo jazdy traci w Polsce ważność.  

Rozwiązaniem tej sytuacji jest wyrobienie sobie polskiego odpowiednika. W wielu przypadkach wystarczy złożyć wniosek o wymianę zagranicznego dokumentu, po czym urząd zweryfikuje jego ważność i  (po zwróceniu starego) wyda krajowe prawo jazdy. 

Niektórzy prawa jazdy wymieniać nie muszą 

Na tej podstawie można by stwierdzić, że – koniec końców – taka procedura dotyczyć będzie każdego, kto posługuje się dokumentem wydanym za granicą. Wprawdzie w przeciwnym wypadku występuje ryzyko utraty możliwości poruszania się samochodem, ale nie wszyscy prawo jazdy wymieniają.  

Przede wszystkim, w ramach integracji europejskiej, ustawa nie ogranicza ważności uprawnień wydanych w Unii Europejskiej, Szwajcarii i  państwach członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia, Liechtenstein). Ich właściciele mogą spokojnie posługiwać się nimi w Polsce. Niektórzy z kolei w obawie przed wymianą prawa jazdy, przerywają tutaj swój pobyt. 

Co wprowadzi nowelizacja ustawy?  

Zaplanowana na 17 czerwca 2024 r. zmiana Ustawy o transporcie drogowym zobowiąże przewoźników do dokładnej weryfikacji uprawnień zatrudnianych przez siebie kierowców. W artykule 39a rzeczonej ustawy opisane są wymogi, jakie powinna spełniać osoba, która ma zostać zatrudniona na stanowisku kierowcy. Obejmują one między innymi konieczność poddania się badaniom lekarskim i psychologicznym pod kątem pracy w takim charakterze czy ukończenia kursu kwalifikacyjnego, jeżeli dana osoba zamierza wykonywać przewozy pojazdami ciężarowymi lub autobusami.  

W zakresie samego prawa jazdy aktualny stan prawny wymaga jedynie, by potencjalny kandydat posiadał:  

odpowiednie uprawnienie do kierowania pojazdem samochodowym

ustawia z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami

Znakiem tego – do tej pory także kierowcy z np. ukraińskimi prawami jazdy mogli bez problemu podjąć pracę, o ile ich dokument spełniał wcześniej opisane warunki.  

Po nowelizacji do przytoczonego zapisu zostanie dodana adnotacja, że uprawnienia do kierowania pojazdem samochodowym mają być stwierdzone w krajowym prawie jazdy. To z kolei rodzi konieczność wymiany zagranicznego prawa jazdy na polskie. W przeciwnym wypadku niemożliwe będzie znalezienie pracy jako kierowca, ponieważ na przewoźników, którzy nie dopilnują tego obowiązku, będą nakładane dotkliwe kary. Obowiązek ten dotyczy zarówno nowo zatrudnianych kierowców jak i tych, którzy aktualnie pracują na podstawie dotychczas posiadanego prawa jazdy. 

Nie wszystkich dosięgną zmiany 

Jak wynika z ustawy, nie każdy posiadacz zagranicznego prawa jazdy stanie przed koniecznością wymiany dokumentów. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że wprowadzana w czerwcu zmiana dotyczy Ustawy o transporcie drogowym, więc skupia się na kierowcach wykonujących przewozy w ramach swoich obowiązków zawodowych. Dla osób wykorzystujących prawo jazdy wyłącznie w celach prywatnych nic się nie zmienia. Dalej ich uprawnienia zachowają ważność zgodnie z Ustawą o kierujących pojazdami. Dopiero, jeśli będą zamierzały wykorzystać je zarobkowo, konieczna będzie wymiana.  

Okazuje się również, że i nie wszyscy kierowcy zawodowi muszą martwić się o ważność swoich praw jazdy. Ustawa wprowadzająca obowiązek wymiany dokumentów przede wszystkim skierowana była w stronę podniesienia bezpieczeństwa w przewozach osób „na aplikację”, gdzie niejednokrotnie dochodziło do naruszeń. To właśnie kierowcy Ubera, Bolta i podobnych podmiotów realizujących tego typu przewozy zostali zobowiązani do wymiany prawa jazdy. Wyjątku nie będą stanowić kierowcy taksówek. Oni również do czerwca muszą zadbać, by legitymować się polskim prawem jazdy. Co ważne, w gronie objętym omawianym zapisem znajdą się także kierowcy wykonujący inny zarobkowy przewóz osób samochodami osobowymi i busami 7-9-osobowymi.  

W przypadku pozostałych kierowców podlegających pod ustawę, którzy wykonują przewozy w oparciu o posiadane prawo jazdy kat. C,C+E lub D, póki co nie ma powodów do obaw. Mogą oni ciągle posługiwać się (w granicach przepisów) swoimi zagranicznymi prawami jazdy i być spokojni, że poinformujemy ich o ewentualnych zmianach.