Tygodniowy limit czasu pracy kierowców
Praca kierowcy zawodowego jest obwarowana wieloma przepisami mającymi na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drogach oraz właściwej organizacji pracy. Jednym z kluczowych aspektów tych regulacji jest limit czasu pracy, który wpływa na organizację pracy kierowców, ich zdrowie oraz bezpieczeństwo ruchu drogowego. W niniejszym artykule przyjrzymy się dokładnie przepisom dotyczącym tygodniowego limitu czasu pracy kierowców, jakie są różnice między czasem pracy a czasem jazdy oraz jakie konsekwencje niesie za sobą przekroczenie ustalonych limitów. Dowiesz się również, jakie są wymagania dotyczące godzin nadliczbowych i jak liczyć przeciętny tygodniowy czas pracy kierowców. Zapraszam do lektury!
Spis treści
Definicja czasu pracy kierowców
Częstym błędem przy analizie czasu pracy kierowców jest niezrozumienie podstawowych pojęć i różnicy pomiędzy czasem jazdy a czasem pracy kierowcy. Definicja czasu pracy kierowcy zawarta została w Ustawie o czasie pracy kierowców. Zgodnie z art. 6 jako czas pracy traktować powinniśmy okres od rozpoczęcia do zakończenia pracy, który obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego. Ustawodawca podaje kilka przykładów czynności zaliczanych do czasu pracy. Są to:
- prowadzenie pojazdu, czyli podstawowa czynność każdego kierowcy zawodowego,
- załadunek i wyładunek przewożonych towarów a także nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem,
- nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym,
- czynności spedycyjne,
- obsługa codzienna pojazdów i naczep,
- inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienie bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy np. sprawdzenie mocowania ładunku czy naprawa pojazdu w trasie
- niezbędne formalności administracyjne, czy też, co ciekawe,
- utrzymanie pojazdu w czystości.
Wymienione wyżej czynności nie zamykają całego katalogu. Do czasu pracy wlicza się również część obowiązkowej przerwy, w przypadku gdy czas pracy przekracza 6 godzin, oraz gotowość do pracy poza przyjętym planem. Warto zatem zapamiętać, że czas jazdy jest tylko jedną z czynności zaliczanych do czasu pracy. Pojęcie czasu pracy jest znacznie szersze, a zatem i sam limit pracy musi być wyższy niż ograniczenie dotyczące tylko jazdy.
Kogo dotyczy limit czasu pracy?
Kierowca, mimo że ma swoje odrębne przepisy, nie może pracować więcej niż zwykły pracownik etatowy. Obowiązują go konkretne limity, zawarte w Ustawie o czasie pracy kierowców. Mają one zatem zastosowanie wobec wszystkich kierowców wykonujących przewóz drogowy zatrudnionych na podstawie stosunku pracy oraz tych, którzy nie są zatrudnieni, ale wykonują na rzecz przedsiębiorcy przewóz podlegający pod rozporządzenie (WE) nr 561/2006 (używają tachografu). Co ciekawe, te same limity dotyczą również przedsiębiorców osobiście wykonujących przewóz objęty obowiązkową rejestracją czasu pracy przy użyciu tachografu.
Maksymalny tygodniowy czas pracy kierowcy
Tydzień to w rozumieniu przepisów okres pomiędzy godziną 00:00 w poniedziałek i godziną 24:00 w niedzielę. I w takim właśnie tygodniu, czas pracy kierowcy został ograniczony do maksymalnie 60 godzin. Limit ten nie może zostać przekroczony nawet wówczas, gdy kierowcy jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy.
Przeciętny tygodniowy czas pracy
Bez względu na poziom maksymalny, biorąc pod uwagę okres rozliczeniowy kierowcy, jego czas pracy nie może przekraczać natomiast średnio 48 godzin w tygodniu. Co to znaczy? To znaczy, że jeżeli kierowcy zdarzy się pracować maksymalną ilość godzin, czyli 60 w jednym tygodniu, to w kolejnych musi pracować na tyle mało, żeby średnio, w przyjętym okresie, wyszło tych godzin nie więcej niż 48 i to już z godzinami nadliczbowymi. Okres rozliczeniowy takiego kierowcy nie może przekraczać natomiast 4 miesięcy (zazwyczaj jednak jest to standardowo – 1 miesiąc).
Godziny nadliczbowe
Tak jak zostało to przedstawione w poprzednim akapicie, limit przeciętnie 48 godzin pracy w tygodniu obejmuje wszystkie czynności zakwalifikowane jako czas pracy. Do limitu wlicza się również godziny przypadające poza obowiązującymi pracownika normami czasu pracy, a także ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy.
Warto przypomnieć sytuacje, w których praca w godzinach nadliczbowych w ogóle jest możliwe. Zgodnie z Ustawą, praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie wystąpienia:
- sytuacji awaryjnych wymagających od kierowcy podjęcia działań dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia awarii,
- szczególnych potrzeb pracodawcy. Te jak wiadomo są znacznie popularniejsze. Ich limit został ustalony na 260 godzin w ciągu całego roku kalendarzowego.
