Rekompensata skróconego odpoczynku tygodniowego
Spis treści
Odpoczynek tygodniowy kierowcy
Pracownicy z reguły nie mogą się doczekać weekendu. Jest to ich cotygodniowy czas wolny, zarezerwowany na odpoczynek od codziennych obowiązków, bez ingerencji pracodawcy. Podobnie sprawa ma się u kierowców, jednak fachowo takie wolne nazwiemy u nich odpoczynkiem tygodniowym.
Podobnie jak w przypadku odpoczynków dziennych, odpoczynek tygodniowy występuje u kierowców w dwóch wymiarach: regularnym (min. 45 godzin) i skróconym (min. 24 godziny). Odstęp między kolejnymi odpoczynkami tygodniowymi to maksymalnie 144 godziny (6 okresów 24-godzinnych) bez względu na to, czy kierowcy pracowali samodzielnie, czy tworząc w międzyczasie załogę kilkuosobową. Odpoczynki tygodniowe planuje się w taki sposób, aby kierowca w każdych dwóch kolejnych tygodniach (poniedziałek- niedziela) wykorzystał co najmniej:
- dwa regularne odpoczynki tygodniowe,
- jeden regularny i jeden skrócony odpoczynek tygodniowy.
Po zmianach związanych z wejściem w życie tzw. Pakietu Mobilności istnieje również możliwość wykorzystania dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych w dwóch kolejnych tygodniach, jednak opcja ta jest zarezerwowana wyłącznie dla międzynarodowego przewozu rzeczy, przy zachowaniu kilku dodatkowych wymagań. Jednym z tych wymagań jest również specyficzny odbiór należnych godzin rekompensaty, jednak to temat na osobny artykuł.
Czym jest rekompensata odpoczynku tygodniowego?
Kierowca ma prawo skrócić swój odpoczynek dzienny do 9-ciu godzin trzy razy między kolejnymi odpoczynkami tygodniowymi. Po skorzystaniu z tej możliwości, pracownik nie ma prawa do dłuższego wolnego w innym dniu. Inaczej sprawa ma się w przypadku odbioru skróconego odpoczynku tygodniowego. Jak czytamy w art. 8 ust. 6b Rozporządzenia 561/2006:
Każde skrócenie tygodniowego okresu odpoczynku należy zrekompensować równoważnym okresem odpoczynku wykorzystywanym jednorazowo przed końcem trzeciego tygodnia następującego po danym tygodniu.
Jeżeli zatem zdarzy się, że kierowca w pracy wykorzysta odpoczynek tygodniowy, który będzie krótszy niż 45 godzin czyli będzie tygodniowym odpoczynkiem skróconym, to w myśl prawa taki odpoczynek należy zrekompensować. Zrekompensować tzn. oddać kierowcy tyle godzin wolnego, ile zabrakło w jego odpoczynku do 45 godziny.
Dla przykładu – jeśli kierowcy zdarzy się wykonać kwalifikowany odpoczynek 24 godzinny to do 45-ej godziny zabrakło mu 21-tu godzin. I to właśnie 21 godzin będzie wynosiła wartość rekompensaty która musi zostać odebrana w odpowiednim czasie. Jeżeli natomiast skrócony odpoczynek wyniósł 35 godzin to wartość rekompensaty wyniesie 10 godzin i to właśnie 10 godzin musi zostać odebrane.
Czas na zrekompensowanie
Skupmy się teraz na sposobie odbioru powstałej rekompensaty. Przepis art. 8 Rozporządzenia 561/2006 określa nam co do tego dwa wymagania: po pierwsze – rekompensata musi zostać odebrana jednorazowo to znaczy – w całości. Nie można jej dzielić na mniejsze kawałki i później sumować.
Po drugie – czas na odbiór zaległych wolnych godzin, czyli godzin rekompensaty, kierowca ma do końca trzeciego tygodnia następującego po tygodniu, w którym nastąpiło skrócenie. Załóżmy zatem, że skrócony tygodniowy odpoczynek miał miejsce w tygodniu oznaczonym na rysunku jako pierwszy, niezależnie którego dnia.
Wówczas zaległe godziny należy odebrać przed końcem tygodnia oznaczonego jako czwarty.
Sposób odbioru rekompensaty
W jaki sposób brakujące wolne godziny mają zostać przez nas „odebrane”? Odpowiedź znajduje się oczywiście w przepisach Rozporządzenia 561/2006:
Odpoczynek wykorzystywany jako rekompensata za skrócony tygodniowy okres odpoczynku wykorzystuje się łącznie z innym okresem odpoczynku trwającym co najmniej dziewięć godzin.
Rekompensaty nie odbiera się zatem osobno, a sumuje się ją z dowolnym innym odpoczynkiem kierowcy. Dowolnym to znaczy dziewięcio- , jedenasto-, dwudziesto-cztero- lub czterdziestopięcio- godzinnym. Słowem- albo z odpoczynkiem dziennym albo innym odpoczynkiem tygodniowym.
Przykład podsumowujący
Pora na przykład podsumowujący poznane informacje na temat odbioru rekompensaty.
Jeżeli kierowca wykorzysta tygodniowy skrócony odpoczynek w wymiarze 24 godzin w tygodniu oznaczonym jako pierwszy, to:
- powstaje rekompensata w wymiarze 21 godzin (45 godzin – 24 godziny = 21 godzin niedoboru);
- te 21 godzin należy wykorzystać jednorazowo przed upływem trzech tygodni od końca tygodnia pierwszego, czyli do końca tygodnia oznaczonego jako czwarty;
- rekompensatę należy dołączyć do jakiegokolwiek innego odpoczynku, który zdarzy się kierowcy w ciągu tych trzech tygodni. Załóżmy, że w przykładzie zostanie ona dołączona do skróconego dziennego odpoczynku pojawiającego się w tygodniu trzecim. Wówczas do 9-ciu godzin dodamy 21 godzin rekompensaty, czyli kierowca będzie musiał stać 30 godzin „na łóżeczku”.
