Kontrola przewozu drogowego ITD – wszystko co musisz wiedzieć

Czy wiesz, jakie są zadania Inspekcji Transportu Drogowego i jak przebiega kontrola przewozu drogowego? ITD odgrywa kluczową rolę w monitorowaniu przestrzegania przepisów przez kierowców i przedsiębiorstwa transportowe. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są obowiązki ITD, co najczęściej sprawdzają inspektorzy podczas kontroli drogowej, a także jakie elementy są weryfikowane w firmie. Omówimy również częstotliwość kontroli czasu pracy, wykroczenia, za które ITD może karać, oraz jak wygląd protokołu z kontroli drogowej. Zapraszam do lektury.

Zadania Inspekcji Transportu Drogowego (ITD)

Inspekcja transportu drogowego została powołana do działania 6 września 2001 r. chociaż pierwsi Inspektorzy ITD pojawili się na drogach w drugiej połowie 2002 r. Od tamtej pory zakres odpowiedzialności tego organu ulegał, mniejszym bądź większym, modyfikacjom. Z punktu widzenia kierowców wykonujących przewóz drogowy pojazdami wyposażonymi w tachograf, kluczowa zmiana miała miejsce w 2007 r. kiedy to Inspekcja Transportu Drogowego uzyskała nowe zadania związane z wdrożeniem w Polsce przepisów o czasie pracy kierowców, stając się podstawowym organem realizującym zadania kontrolne w tym zakresie.

Zadania popularnych „krokodylków”, jak zwykło się określać Inspektorów, wykraczają jednak znacznie poza sprawy związane z tachografem. Obowiązki ITD precyzuje art. 50 Ustawy o transporcie drogowym. Zgodnie z nim, Inspektorzy zajmują się takimi kwestiami jak:

• kontrola przestrzegania przepisów ruchu drogowego (w określonym zakresie wyznaczonym § 18 rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego oraz w Ustawie prawo o ruchu drogowym)
• kontrola przestrzegania szczegółowych zasad i warunków transportu zwierząt
• kontrola wprowadzonych do użytku urządzeń ADR (w zakresie wyznaczonym przez Ustawę o przewozie towarów niebezpiecznych)
• kontrola rodzaju używanego paliwa
• wydawanie dokumentów takich jak: licencja transportowa, formularze jazdy, świadectwa kierowcy
• podejmowanie czynności dotyczących zezwoleń zagranicznych
• kontrola obowiązku uiszczenia opłaty drogowej (e-toll)

Wkrótce również Inspektorzy zyskają nowe uprawnienia związane z wdrożeniem w Polsce Ustawy o delegowaniu kierowców.

Zakres kontroli przewozu drogowego

Dla zakresu przeprowadzanej przez ITD kontroli, bardzo duże znaczenie ma miejsce, w którym się ona odbywa – inne elementy podlegają sprawdzeniu w przypadku kontroli drogowej, inne podczas kontroli w przedsiębiorstwie albo w siedzibie podmiotu wykonującego przewóz.

PODSTAWOWE ELEMENTY PODLEGAJĄCE SPRAWDZENIU W PRZYPADKU KONTROLI DROGOWEJ

1. Dzienne i tygodniowe czasy prowadzenia pojazdu, przerwy oraz dzienne i tygodniowe okresy odpoczynku.
2. Wykresówki z dni poprzednich, które powinny znajdować się w pojeździe lub dane z tego samego okresu przechowywane na karcie kierowcy lub w pamięci tachografu cyfrowego, w tym tachografu inteligentnego, albo na wydruku z tego urządzenia albo dokumenty potwierdzające fakt nieprowadzenia pojazdu.
3. Dokumentacja potwierdzająca fakt prowadzenia lub nieprowadzenia pojazdu, do którego nie mają zastosowania przepisy o czasie pracy.
4. Przypadki przekroczenia dozwolonej prędkości pojazdu.
5. Prędkości chwilowe osiągnięte przez pojazd, zapisane przez tachograf cyfrowy, w tym tachograf inteligentny, przez czas nie dłuższy niż poprzednie 24 godziny użytkowania pojazdu.
6. Prawidłowe działanie urządzenia rejestrującego (stwierdzenie możliwego niewłaściwego użycia urządzenia lub karty kierowcy lub wykresówki).
7. Wyciąg z planu pracy i kopia rozkładu jazdy (w uzasadnionych przypadkach)
8. Urządzenie rejestrujące zainstalowane w pojeździe w celu wykrycia instalacji lub stosowania dowolnego urządzenia lub urządzeń służących do niszczenia lub ukrywania dowolnych danych, manipulowania nimi lub ich zmiany albo do zakłócania dowolnego etapu elektronicznej wymiany danych między elementami urządzenia rejestrującego lub służących do zatrzymania przesyłu danych lub do zmiany danych przed ich zakodowaniem.
9. Przedłużony maksymalny tygodniowy czas pracy wynoszący 60 godzin tylko w przypadku, gdy technologia umożliwia przeprowadzenie skutecznych kontroli.

DODATKOWE ELEMENTY PODLEGAJĄCE SPRAWDZENIU W PRZYPADKU KONTROLI W FIRMIE

Kontrola przeprowadzana w firmie daje możliwość zweryfikowania większej ilości danych. Z tego powodu, poza wymienionymi w poprzednim punkcie, kontroli podlega również m.in.:

• przestrzeganie wymogów dotyczących maksymalnego średniego tygodniowego czasu pracy, przerw i pracy w porze nocnej
• przestrzeganie maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu w ciągu dwóch kolejnych tygodni (norma: 90 godzin)
• spełnianie obowiązków przedsiębiorstw w zakresie płacenia za zakwaterowanie kierowców oraz organizacji pracy kierowców.

Częstotliwość kontroli czasu pracy

Kontrole w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy kierowców, okresów prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerw oraz czasu odpoczynku kierowcy przeprowadza się w taki sposób, aby obejmowały one:

1) co najmniej 3% dni przepracowanych przez kierowców pojazdów objętych zakresem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 (o tachografach)

2) nie mniej niż 30% z ogólnej liczby kontrolowanych dni roboczych – w przypadku kontroli drogowych, i nie mniej niż 50% z ogólnej liczby kontrolowanych dni roboczych – w przypadku kontroli w przedsiębiorstwie albo w siedzibie podmiotu wykonującego przewóz drogowy.

Za co ITD może karać?

Inspekcja ma również ściśle wyznaczony zakres wykroczeń, za które może nakładać grzywny w drodze mandatu karnego oraz prowadzić postępowania administracyjne o nałożenie mandatu. W tym zakresie, szczególnie istotna dla kierowcy, przedsiębiorcy i innych osób odpowiedzialnych za przewóz drogowy jest możliwość karania za przewinienia wymienione w załącznikach do Ustawy o transporcie drogowym. Znajduje się tam wykaz naruszeń obowiązków lub warunków przewozu drogowego wraz z przypisanymi wagami tychże naruszeń.

W załączniku 1 wskazane zostały wysokości grzywien za poszczególne naruszenia, którymi karany jest kierowca realizujący przewóz drogowy. Kilka przykładowych pozycji znajduje się w tabeli poniżej.

Załącznik 3 określa z kolei przewinienia, za które ITD może wszcząć postępowanie administracyjne wobec przedsiębiorcy, zaś załącznik 4 analogicznie dotyczy osób zarządzających transportem.

Inspektorzy ITD są ponadto uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w poszczególnych artykułach Kodeksu wykroczeń, Ustawy o ochronie zwierząt, Ustawy Prawo o miarach, Ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych oraz Ustawy o tachografach.

Jak wygląda protokół z kontroli drogowej ITD?

Skoro przepisy są na tyle szczegółowe, by określić składniki umundurowania Inspektorów (tutaj ciekawostka – umundurowanie składa się z ubioru wyjściowego i polowego w skład którego wchodzą np. czapka z daszkiem typu sportowego, koszula polo, spódnica z tropiku dla Pań oraz chociażby skarpety do obuwia polowego) to określają również wzory dokumentów, jakimi ITD posługuje się w trakcie kontroli. Oto kilka wybranych:

Aktualny protokół kontroli drogowej stosowany przez ITD:

Protokół kontroli w przedsiębiorstwie:

Pokwitowanie za pobranie kaucji w formie gotówkowej: