Wprowadzenie do SENT, BDO, ADR

Przewozy materiałów odpadowych, niebezpiecznych czy towarów wrażliwych to wciąż nisza w naszym kraju. Jak się za to zabrać, aby robić to bezpiecznie i nie narażać się na wysokie mandaty? Przede wszystkim należy znać aktualne przepisy i rozumieć, jak postępować z poszczególnymi towarami. Najważniejsze jednak jest uświadomienie sobie, jak powinniśmy postępować z różnymi materiałami oraz jakie dane musimy uzupełnić przed rozpoczęciem transportu.

SENT – paliwa i oleje

System Elektronicznego Nadzoru Transportu (SENT) to wprowadzony w 2017 roku system monitorowania przewozu materiałów wrażliwych. Nadzór nad systemem sprawuje Krajowa Administracja Skarbowa (https://puesc.gov.pl/). Czym są materiały wrażliwe według ustawy? Są to materiały, które ze względu na swoją specyfikę stanowią towary podwyższonego ryzyka dla organów celno-skarbowych (link do wykazu towarów). Przewóz towarów podlegających pod system SENT nakłada na przewoźnika obowiązek aktualizowania statusu przewozu na platformie. Przewoźnik musi także mieć w pojeździe lokalizator e-TOLL lub aplikację mobilną. System ten ma za zadanie uszczelnienie procesu przewozów towarów akcyzowych zarówno na terenie kraju jak i przy wywozie i przywozie do niego.

BDO – przewóz odpadów

BDO (Baza Danych Odpadowych) to rejestr elektroniczny prowadzony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, gromadzący dane na temat wszystkich podmiotów wytwarzających, transportujących i przetwarzających odpady. Każda firma działająca w sektorze gospodarki odpadami musi być zarejestrowana w systemie BDO. Dzięki temu możliwa jest pełna kontrola nad tym, gdzie i jak odpady są generowane, transportowane oraz utylizowane.

Kontrola firm przewożących odpady ma na celu ograniczenie naruszeń, których w ostatnich latach w Polsce było wiele. Pierwszy krok należy do załadowcy towaru, który musi utworzyć zgłoszenie w systemie, wybierając przewoźnika oraz wpisując jego numer BDO i kod odpadu zgodnie z rzeczywistością. Następnie, po realizacji transportu odbiorca towaru odpadowego musi potwierdzić przyjęcie go i zamknąć przewóz – wtedy jasnym jest jaki towar i w jakiej ilości został przetransportowany z firmy A do firmy B.

Towary niebezpieczne, czyli ADR

Przewozy materiałów ADR (Accord européen relatif au transport international des marchandises dangereuses par route – Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych) są obwarowane wieloma regulacjami.

Sama umowa ADR liczy ponad 1300 stron i szczegółowo określa najważniejsze wymogi, które musimy spełnić przed rozpoczęciem transportu i w jego trakcie. Umowa wyróżnia dziewięć klas materiałów, w zależności od ich właściwości. Należą do nich m.in. materiały wybuchowe, gazy, ciecze łatwopalne, substancje toksyczne, radioaktywne oraz żrące.

Przepisy te są na tyle obszerne, że powołano ekspertów, których zadaniem jest doradzanie przedsiębiorstwom w zakresie poprawności przewozu. Doradcy do spraw przewozów materiałów niebezpiecznych, bo o nich mowa, to osoby, które ukończyły odpowiedni kurs i zdały państwowy egzamin przed Transportowym Dozorem Technicznym. Ustawa jest nowelizowana co dwa lata, a zmiany mogą obejmować nazewnictwo towarów oraz doprecyzowanie niektórych aspektów prawnych.

Nieznajomość prawa drogo kosztuje…

Realizacja transportów BDO, SENT lub ADR bez właściwego przygotowania merytorycznego może okazać się bardzo kosztowna. Jednym z kosztów może być kara finansowa, a drugim – stworzenie dużego zagrożenia dla siebie i innych. Przewóz materiałów odpadowych bez odpowiedniego zgłoszenia w systemie BDO może kosztować firmę przewozową od 5000 do 10000 zł, a dodatkowo może zostać wszczęte postępowanie w celu sprawdzenia, czy firma nie uczestniczy w nielegalnym wprowadzeniu odpadów na rynek. Jeśli pojazd przewożący towary niebezpieczne nie będzie prawidłowo oznaczony, przewoźnik może otrzymać karę w wysokości do 6000 zł. W razie wypadku, brak odpowiedniego oznaczenia stanowi poważne zagrożenie, ponieważ służby ratunkowe, nie mając właściwej informacji, mogą podjąć błędne działania. Jeśli zaś towar podlegający pod system SENT nie zostanie zgłoszony na platformie epuesc.gov.pl, przewidziana jest kara administracyjna w wysokości 46% wartości przewożonego towaru, ale nie mniej niż 20 000 zł. Jak widzimy, koszty nieprawidłowości mogą być bardzo wysokie, dlatego warto dokładnie przygotować przewóz pod względem zgodności z wymaganiami prawnymi.