Doradca ADR/DGSA – kim jest i czym się zajmuje?

Transport towarów niebezpiecznych to skomplikowany proces, który wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Jednym z kluczowych elementów zapewniających bezpieczeństwo w tym zakresie jest rola doradcy ADR/DGSA (Dangerous Goods Safety Adviser). W artykule przybliżymy, kim jest doradca ADR/DGSA, jakie są jego obowiązki oraz kto może pełnić tę funkcję.

Czym zajmuje się doradca ADR/DGSA?

Głównym zadaniem doradcy DGSA powinno być dążenie – poprzez zastosowanie wszystkich niezbędnych środków i działań oraz w granicach określonych zakresem działalności przedsiębiorstwa, do ułatwienia prowadzenia tej działalności zgodnie z odpowiednimi wymaganiami i w możliwie najbezpieczniejszy sposób.

Kto powinien wyznaczyć doradcę  ADR/DGSA?

Każde przedsiębiorstwo, którego działalność obejmuje nadawanie lub przewóz drogowy towarów niebezpiecznych lub związane z nimi pakowanie, załadunek, napełnianie lub rozładunek powinno wyznaczyć jednego lub więcej doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych odpowiedzialnego za wspieranie działań zapobiegających zagrożeniom dla osób, mienia i środowiska związanych z taką działalnością. Obowiązek wyznaczenia doradcy DGSA w firmie wynika z umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) i ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych.

Jakie są obowiązki doradcy?

W związku z działalnością przedsiębiorstwa doradca ma w szczególności następujące obowiązki:

• śledzenie zgodności  z wymaganiami dotyczącymi przewozu towarów niebezpiecznych,
• doradzanie przedsiębiorstwu w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych,
• przygotowanie rocznego sprawozdania z działalności przedsiębiorstwa w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych – sprawozdanie powinno być przechowywane przez okres 5 lat i udostępniane odpowiednim władzom na ich żądanie.
• Obowiązki doradcy obejmują również śledzenie następujących praktyk i procedur związanych z działalnością przedsiębiorstwa:
• procedur służących zachowaniu zgodności z wymaganiami dotyczącymi identyfikacji przewożonych towarów niebezpiecznych,
• praktyk przedsiębiorstwa w zakresie uwzględniania wymagań specjalnych związanych z przewożonym towarem w przypadku zakupu środków transportu,
• procedur służących sprawdzeniu wyposażenia używanego w związku z przewozem, pakowaniem, napełnianiem, załadunkiem i rozładunkiem towarów niebezpiecznych,
• prawidłowego szkolenia pracowników przedsiębiorstwa obejmującego zmiany w przepisach oraz przechowywania dokumentacji szkoleniowej,
• wprowadzania prawidłowych procedur ratowniczych w zakresie wypadków i awarii, które mogą zagrażać bezpieczeństwu podczas przewozu, pakowania, napełniania, załadunku lub rozładunku towarów niebezpiecznych,
• wprowadzania odpowiednich środków w celu przeciwdziałania powtarzaniu się wypadków, awarii lub poważnych naruszeń przepisów,
• uwzględniania przepisów oraz wymagań specjalnych odnoszących się do przewozu towarów niebezpiecznych przy wyborze podwykonawców lub partnerów,
• sprawdzania, czy pracownicy zaangażowani w nadawanie, przewóz, pakowanie, napełnianie, załadunek lub rozładunek towarów niebezpiecznych otrzymali szczegółowe procedury postępowania i instrukcje,
• stosowania środków mających na celu zwiększanie wiedzy w zakresie zagrożeń związanych z przewozem, pakowaniem, napełnianiem, załadunkiem i rozładunkiem towarów niebezpiecznych,
• wprowadzania procedur kontrolnych służących sprawdzeniu, czy środek transportu zaopatrzony jest w wymagane dokumenty i sprzęt awaryjny oraz czy takie dokumenty i sprzęt odpowiadają przepisom,
• wprowadzania procedur kontrolnych służących sprawdzeniu przestrzegania wymagań dotyczących pakowania, napełniania, załadunku lub rozładunku,
• wprowadzaniu planu ochrony.

Jaka jest rola doradcy przy wypadku?

Umowa ADR określa szczegółowo ilość i rodzaj substancji, których niepożądane uwolnienie generuje obowiązek sporządzenia raportu powypadkowego. Kryterium dotyczące uwolnienia towarów niebezpiecznych ma zastosowanie również w przypadku wystąpienia bezpośredniego ryzyka ich uwolnienia w  ilościach określonych w umowie ADR. Ryzyko  takie  następuje  szczególnie wtedy, gdy uległy uszkodzeniu urządzenia  chroniące ładunek, w wyniku czego nie są  one wystarczające do kontynuowania przewozu, lub gdy z jakiegokolwiek innego powodu nie można zapewnić odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa (np.  z powodu uszkodzenia cysterny lub kontenera, przewrócenia się cysterny lub wystąpienia pożaru w bezpośrednim sąsiedztwie zdarzenia).

Do zadań doradcy należy w szczególności sporządzenie raportu powypadkowego dla uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych, jeżeli w związku z przewozem towarów niebezpiecznych doznali szkody ludzie, majątek lub środowisko. Raport należy złożyć w terminie 14 dni od dnia wypadku właściwemu ze względu na miejsce wystąpienia zdarzenia wojewódzkiemu inspektorowi transportu drogowego.

Kto może zostać doradcą ADR/DGSA?

Doradcą do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych może być osoba, która posiada wyższe wykształcenie i nie była karana za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu oraz bezpieczeństwu powszechnemu. Kandydat na doradcę powinien ukończyć kurs przygotowawczy i zdać egzamin składający się z  dwuczęściowego  testu wielokrotnego wyboru i zadania problemowego. Test składa się z części ogólnej – dotyczącej wszystkich rodzajów przewozu i części specjalistycznej dla przewozu drogowego. Po zdanym z wynikiem pozytywnym egzaminie doradca otrzymuje wystawione przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego świadectwo przeszkolenia doradcy, które ważne jest przez 5 lat. Jeżeli doradca chce przedłużyć jego ważność, to w roku poprzedzającym termin ważności świadectwa powinien zdać egzamin składający się tylko z części testowej.

Czy można być doradcą ADR w innym państwie?

Świadectwo przeszkolenia doradcy uzyskane w innych państwach, w których obowiązuje ADR są ważne we wszystkich tych państwach , bez względu na posiadane przez doradcę obywatelstwo. Umowa ADR nie przewiduje żadnych procedur wymiany świadectwa przeszkolenia doradcy z powodu wykonywania czynności w innym państwie.