Planowanie odpoczynku tygodniowego – wyjątek dla międzynarodowego przewozu osób

W branży transportowej, szczególnie w międzynarodowym przewozie osób, zachowanie odpowiednich okresów odpoczynku jest kluczowe zarówno dla bezpieczeństwa, jak i efektywności operacyjnej. Standardowe przepisy dotyczące odpoczynku tygodniowego mogą jednak nie zawsze odpowiadać specyficznym potrzebom przewozów okazjonalnych, takich jak wycieczki autokarowe. Dlatego też Rozporządzenie 561/2006 przewiduje specjalne odstępstwa od standardowych reguł, które umożliwiają kierowcom odroczenie odpoczynku tygodniowego w określonych sytuacjach. W niniejszym artykule przyjrzymy się szczegółowo tym wyjątkom, wyjaśnimy, w jakich okolicznościach mogą być stosowane oraz jakie warunki muszą być spełnione, aby z nich skorzystać. Dowiemy się również, jakie są wymagania dotyczące tachografów i jak planować pracę kierowcy, aby zachować zgodność z przepisami po zakończeniu okresu odstępstwa.

Kiedy przewóz osób objęty jest wyjątkiem?

Wykorzystywanie odpoczynków tygodniowych w standardowym porządku, czyli co 6 dni, może, w niektórych przypadkach, okazać się bardzo niepraktyczne. Tak jest chociażby w przewozach okazjonalnych osób. Dla przykładu takim przewozem okazjonalnym będzie można nazwać wycieczkę autokarową zorganizowaną przez kierownictwo firmy ABC Szkolenia dla swoich pracowników. Konieczność wykorzystywania przez kierowcę odpoczynków tygodniowych w trakcie takiej wycieczki mogłoby być problematyczne. Przepisy Rozporządzenia 561/2006 przewidziały podobne sytuacje i pozwoliły na pewne odstępstwo.

12 dni bez odpoczynku tygodniowego

Jak stwierdzono w ust. 6a artykułu 8:

W drodze odstępstwa (…) kierowca wykonujący pojedynczy okazjonalny przewóz osób może odroczyć tygodniowy okres odpoczynku o maksimum 12 kolejnych okresów 24 godzinnych po poprzednim regularnym tygodniowym okresie odpoczynku (…)

Kierowca wykonujący pojedynczy przewóz okazjonalny pasażerów autobusem może zatem na 12 dni odłożyć wykonywanie odpoczynków tygodniowych, o ile przed takim okresem wykorzysta regularny odpoczynek tygodniowy, czyli co najmniej 45 godzinny. W praktyce może zatem niejako zapomnieć na 12 okresów 24 godzinnych o czymś takim jak odpoczynek tygodniowy. Oczywiście nie może zapomnieć o reszcie przepisów jak odpoczynki dzienne czy tygodniowe limity jazdy.

Przepis ma więc ewidentnie wydźwięk praktyczny. Chodzi o to, aby kierowca nie był zmuszany przepisami do dłuższego postoju w skutek czego razem kierowcą musiałaby oczekiwać również cała wycieczka. Warto jednak zauważyć, że dotyczy to jedynie pojedynczych usług. Z takiego odstępstwa nie może skorzystać kierowca, który wozi przez kilka dni jedną grupę w następnie podejmuje kolejne zlecenie dla zupełnie innej wycieczki. Taki kierowca powinien wykonywać odpoczynki tygodniowe według ogólnych norm i zasad, czyli maksymalnie co 6 okresów 24 godzinnych.

Po powrocie – dłuższe wolne

12 dni minęło i co dalej? Przepisy są w tym względzie jednoznaczne:

Po skorzystaniu z odstępstwa kierowca korzysta z: dwóch regularnych tygodniowych okresów odpoczynku; albo jednego regularnego tygodniowego okresu odpoczynku i jednego skróconego tygodniowego okresu odpoczynku trwającego co najmniej 24 godziny. Skrócenie jest jednak rekompensowane równoważnym okresem odpoczynku wykorzystywanym jednorazowo przed końcem trzeciego tygodnia po zakończeniu okresu odstępstwa;

Jeżeli zatem kierowca postanowi odłożyć swój odpoczynek tygodniowy, po powrocie musi udać się na połączone dwie 45-tki lub jedną 45-tkę i 24-kę, przy czym w tym wypadku 24-kę będzie musiał standardowo zrekompensować do końca trzeciego tygodnia od zakończenia 12 dniowego cyklu pracy.

Krótszy okres prowadzenia pojazdu

I to już prawie koniec. Prawie, bo ustawodawca narzucił na kierowcę korzystającego z tego odstępstwa jeszcze dwa ograniczenia. Po pierwsze – tachograf znajdujący się w wykorzystywanym autobusie musi być tachografem cyfrowym, czyli zapisującym informacje o aktywności kierowcy w sposób automatyczny na karcie kierowcy. Po drugie – w przypadku prowadzenia pojazdu w godzinach od 22.00 do 06.00, pojazd obsługuje załoga kilkuosobowa lub okres prowadzenia pojazdu zostaje skrócony do trzech godzin. To z kolei oznacza, że jeżeli we wspomnianych ramach czasowych kierowca jedzie sam, to czas między kolejnymi przerwami nie może przekraczać 3 godzin zamiast podstawowych czterech i pół. Częstszą sytuacją jest jednak wysyłanie w takie trasy obsady w postaci dwóch kierowców – wówczas takie ograniczenie nie ma do nich zastosowania.