Tachograf inteligentny – jak działa GNSS i DSRC

Inteligentne tachografy to nowa generacja urządzeń rejestrujących, służąca egzekwowaniu prawodawstwa Unii Europejskiej. Pierwsza wersja tego typu urządzeń była zainstalowana w pojazdach zarejestrowanych po 15 czerwca 2019 roku i przed 21 sierpnia 2023 r. Po tej dacie, w pojazdach montuje się już drugą, można przypuszczać że ostateczną wersję.

Odbiornik GNSS

Smart tachograf, mimo podobnego wyglądu i co do zasady podobnej istoty działania, w sposób znaczny różni się od starszych urządzeń cyfrowych, nie mówiąc już o analogach. Zaczynając od samych podstaw, posiada on zupełnie nowy czujnik ruchu oraz nowy rodzaj plombowania. Kolejną cechą szczególną tachografu inteligentnego jest odbiornik GNSS (Global Navigation Satellite System), czyli urządzenie, które dostarcza informacji o pozycji pojazdu, jego prędkości oraz czasie. Może Wam się to wydawać dziwne, ale tak – dopiero od niedawna tachografy posiadają zdolność zapisywania konkretnej lokalizacji pojazdu w którym są zamontowane. Wróćmy jednak do tematu. Informacje dotyczące prędkości pobrane z systemu GNSS i czujnika ruchu są porównywane między sobą. W przypadku, gdy wystąpią znaczące odchylenia zostanie zarejestrowany tzw. „konflikt ruchowy pojazdu”. Odnotowanie takiej sytuacji może być dla służb kontrolnych sygnałem do podjęcia decyzji o wnikliwej kontroli samochodu.

Odbiornik GNSS zapisuje automatycznie informacje o dokładnej lokalizacji pojazdu w określonych momentach. Zgodnie z przepisami taki zapis musi odbywać się:

• na początku dziennego okresu pracy,
• za każdym razem, kiedy pojazd przekracza granicę państwa członkowskiego,
• za każdym razem, kiedy wykonywany jest załadunek lub rozładunek pojazdu,
• co trzy godziny skumulowanego czasu prowadzenia pojazdu, oraz
• na końcu dziennego okresu pracy.

Z reguły odbiornik GNSS nie jest dostępny dla oka zwykłego użytkownika, gdyż jest zamontowany wewnątrz przyrządu rejestrującego. Odwrotnie z kolei jest z drugą nowinką czyli z modułem DSRC.

Moduł DSRC

Moduł DSRC (Dedicated Short Range Communications), czyli dokładniej wydzielona łączność krótkiego zasięgu, pozwala służbom kontrolującym na zdalny odczyt wybranych wskazań tachografu bez konieczności zatrzymywania pojazdu.

Danymi, które kontrolujący może odczytać są chociażby:

• ostatnia próba naruszenia zabezpieczenia,
• najdłuższa przerwa w zasilaniu,
• usterka czujnika,
• błąd danych dotyczących ruchu,
• konflikt ruchu pojazdu,
• prowadzenie pojazdu bez ważnej karty,
• włożenie karty podczas prowadzenia pojazdu,
• dane dotyczące regulacji czasu,
• dane kalibracyjne, w tym daty przeprowadzenia dwóch ostatnich kalibracji,
• numer rejestracyjny pojazdu,
• prędkość zarejestrowana przez tachograf,
• przekroczenie maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu.

Wprowadzone zmiany w smart tachografach w znacznym stopniu utrudniają stosowanie manipulacji związanych z usypianiem pracy tachografu. Dzięki DSRC usprawnieniu uległy również kontrole drogowe. Zdalny odczyt danych umożliwia funkcjonariuszom wstępną selekcję samochodów do kontroli bez konieczności ich zatrzymywania. W tym miejscu warto wspomnieć, że zgodnie z Art. 9 Rozporządzenia 165/2014 zdalna kontrola nie może być podstawą do nałożenia w sposób automatyczny mandatu. Ma ona za zadanie określić, czy mogło dojść do przekroczenia przepisów bądź ingerencji w odczyt tachografu co dopiero spowoduje zatrzymanie pojazdu do standardowej kontroli.

Z punktu widzenia kierowcy, druga wersja tachografu inteligentnego nie różni się diametralnie od starszych tachografów jeśli chodzi stricte o obsługę. Oczywiście, jest parę innowacji, odświeżony interfejs, nowe obowiązki dla użytkownika, ale także pewne ułatwienia.